چرا در آزمایش های فضایی از میمون استفاده می شود؟

دکتر محمد ابراهیمی، در همایش ارسال موجود زنده به فضا در دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به اقدامات این پژوهشکده در زمینه ارسال موجود زنده به فضا افزود: در این راستا 3 ماموریت طراحی، ساخت و تست مدارگردها (ارسال فضانورد به مدار)، طراحی، ساخت و تست کاوشگرها (ارسال زیرمداری موجود زنده و فضانورد) و آموزش فضانورد و آماده‌سازی تجهیزات لازم برای فضانوردی تعریف و در دستور کار قرار گرفت.

وی با تاکید بر اینکه در این پرتاب محموله زیستی کاوشگر پیشگام به سلامت به زمین برگشت، اضافه کرد: در این پرتاب از میمون نژاد رزوس با نام علمی ماکاک رزوس (Macaca mulatta) استفاده شد. این نژاد همچنین در اولین آزمایش‌های فضایی آمریکا نیز مورد استفاده قرار گرفت.

ابراهیمی، با اشاره به دلایل استفاده از این نژاد میمون، یادآور شد: این نژاد نزدیکی زیادی با فیزیولوژی انسان دارد از این رو محققان حوزه‌های دارویی و پزشکی در آزمایشهای خود از این نژاد استفاده می کنند.

وی به وضعیت فیزیولوژی میمون فضانورد ایرانی اشاره کرد و گفت: بر اساس اطلاعات پزشکان فیزیولوژیست این پروژه بیشترین میزان ضربان قلب این میمون در لحظه اوج شتاب بوده است که تعداد ضربان قلبی آن به 140 رسیده بود. این در حالی است که ضربان قلب طبیعی این میمون‌ها در زندگی معمولی گاه تا 200 ضربه در دقیقه نیز بالا می‌رود.

موفقیت در کاهش سرعت کاوشگر در هنگام نشست

ابراهیمی به بیان مراحل پرتاب و سرعت کاوشگر پیشگام در حین عملیات خاطرنشان کرد: در آغاز عملیات موتور کاوشگر 33 ثانیه کار کرد تا سرعت از یک ماخ عبور کند و سپس در مسیر حرکت به حداکثر سرعت یعنی 5.5 ماخ رسید. این سرعت در مسیر بازگشت در مرحله‌ای دوباره از یک ماخ عبور کرد و حداکثر سرعت آن در مسیر بازگشت 4.5 ماخ بوده است.

رئیس پژوهشکده سامانه‌های فضانوردی با تاکید بر اینکه کاهش سرعت کاوشگر در مسیر برگشت با استفاده از طراحی‌های خاص آیرودینامیکی انتهای محموله صورت گرفت، اضافه کرد: انتهای محموله دارای شکل هندسی خاصی است که موجب کاهش سرعت می‌شود به گونه‌ای که سرعت کاوشگر به 0.8 ماخ رسید و با استفاده از چترها سرعت در لحظه فرود به زمین به 8 متر بر ثانیه رسید.

وی درباره آموزش این نوع میمون نیز گفت: آماده‌سازی این میمون‌ها به طور کلی شامل حساسیت‌زدایی و سازگارسازی آنهاست که مرحله‌ای بسیار طولانی است که برای پیشگام یک سال طول کشید اما ممکن است برای برخی از میمون‌ها تا دو سال نیز ادامه داشته باشد.